استفتائات (طبقه بندی موضوعی:احکام خمس)
- جهت تعیین سال پایه خمسی و اعلام اموال به چه صورت باید هماهنگی شود؟ باید به دفاتر تهران مراجعه شود یا باید قم خدمت حاج آقا برسم؟
- در چند سال اول تمام درآمد مازاد من صرف تأمین مبلغ مهریۀ همسرم شد و چند سال بعد تا الآن درآمد مازاد من صرف تأمین سرمایه اولیه کسب شده و مقداری سرمایۀ اولیه جهت کسب فراهم کردم که در واقع هزینه زندگی من از روی همین سرمایه تأمین می شود. آیا به این سرمایۀ اولیۀ کسب،خمس تعلق می گیرد؟
- من مادرم از سادات حسینی بوده و پدرم سید نیست و می دانم که شرعاً احکام شرعی و فقهی سادات بر من مترتب نمی شود لکن آیا از نگاه شارع مقدس، از ذریه و اعضاء خانوادۀ حضرت نبی اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ محسوب می شوم؟
- افرادی برای سهولت در محاسبۀ خمس و زکات و صدقات مستحبی خود، مقدار معینی (مثلاً ده درصد) از درآمد خود را قبل از خرج کردن کنار می گذارند. آیا این کار صحیح است؟
- آیا طلبه ای که از دفاتر مراجع عظام از خمس شهریه می گیرد، می تواند از این پول ها برای پدرش که جاهل است و شراب می خورد، چیزی مثلاً لباس بخرد؟
- برخی از سادات معتقدند در آیۀ شریفۀ وجوب خمس کلمۀ "ذوی القربی" شامل تمامی ذریۀ حضرت رسول اکرم ـ علیه السلام ـ می شود، در نتیجه خود را معاف از پرداخت خمس می دانند. لطفاً اگر روایت و یا دلیل فقهی بر شمول سادات بر پرداخت خمس است، بفرمائید.
- شخصی شیء مورد نیاز خود را می خرد ولی برای اینکه برای این که از خمس فرار کند، گاه گاهی از آن استفاده می کند. آیا در این صورت خمس بر او واجب می شود؟
- وقتی عاملی وجوهات شرعیه را به دفاتر علما می برد، آن ها بخشی از آن را به او می بخشند، این کار چه حکمی دارد؟
- مبلغ خمسی از پارسال بر ذمه ام بوده است که نپرداختم و امسال نیز مقداری خمس بر من واجب است. آیا می شود به صورت قسطی پرداخت کرد؟
- وسایلی که طی یک سال بلا استفاده می مانند، یکی دو بار یا چند ساعت مورد استفاده قرار می دهم تا به آن ها خمس تعلق نگیرد. آیا خمسش واجب است؟
- آیا به اموال (درآمد، سرمایه و سود آن) کودک نابالغ، خمس تعلق میگیرد؟
- اگر کسی با پول مخمس (پولی که خمس آن داده شده است) مثلاً کتابی یا کامپیوتر خریده است و این ها را یک سال استفاده نکرده است، آیا خمسش واجب است یا چون آن ها را با پول مخمس خریده است، خمسش واجب نیست؟
- ده میلیون مازاد پس انداز دارم، شش میلیون هم قسط وام دارم، خمس به ده میلیون تعلق می گیرد یا چهار میلیون پس از کسر اقساط؟
- فردی در دوران جوانی به مدت چهار یا پنج روز در باغ کسی با اجرت معین کارگری کرده است؛ مثلاً با بیل زمین را شخم زده و مانند آن. آیا همین روز می تواند روز خمس او محسوب شود؟ اگر چنین است، آن وقت روز شروع را مبنا قرار دهد یا روز دریافت اجرت را؟
- فرزند فردی فوت کرد. مقداری از ارث، به پدر او رسید. پدر ارثیۀ خود را به زن و بچه فرزند فوت شده میبخشد. پدر مطمئن است که فرزند اهل خمس نبوده است و به این مال الارث خمس تعلق گرفته بوده است. حال پس از بخشش و عدم پرداخت خمس بر عهدۀ این پدر ضمانتی باقی مانده است؟
- هر ساله چه از برادران متدین و چه از خواهران متدین وارد دانشگاه می شوند و در آنجا چهار سال به تحصیل مشغول می شوند و در زمان تحصیل هر ماه از دانشگاه شهریه می گیرند. آیا روز خمس آنان روز شروع تحصیلات است یا روز دریافت شهریه؟
- آیا به مبلغی که بیمۀ تکمیلی به حساب ما واریز می کند، خمس تعلق می گیرد؟
- خواهشمند است بفرمایید که مقلدان جناب عالی برای پرداخت فطریه به کجا مراجعه کنند و تحویل دهند؟
- آیا میتوان برای هر وسیله یا پولی در خانه یک سال خمسی قرار داد؟ به بیان دیگر هر چیزی که یک سال ماند، خمسش داده شود؟
- اگر در بین سال از زیادی درآمد همان سال، مقداری طلا به صورت سکه خریداری شود، باید سر همان سال، خمس آن سکه ها پرداخت شود یا می توان هر زمان که سکه ها فروخته شدند حتی پس از گذشت چتد سال، پرداخت کرد؟
- اگر زنی دارای درآمد باشد و همسرش هم دارای درآمد است. اما زن، منزل محل سکونت همسر و فرزندان را از محل درآمد خودش تهیه کند، آیا به این منزل خمس تعلق می گیرد؟
- من به علت مشکلات مالی مجبور شدم ماشینم که در شأنم بود را بفروشم، مقداری از پول آن را خرج کردم و ما بقی آن را در بانک گذاشتم که هر ماه سودی کسب کنم تا بتوانم دوباره ماشینی تهیه کنم. آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
- خانمی که از شغل خود درآمدی دارد، برای استفادۀ شخصی و ایاب و ذهاب ضروری اتومبیل می خرد. در عین حال همسر ایشان هم اتومبیل داشته باشند ولی گاهی در اختیار خانم قرار می دهند و گاه خیر. آیا خمس اتومبیل این خانم باید پرداخت شود؟
- اگر مردی مراعات حلال و حرام در اموال و پرداخت خمس را نکند، تکلیف زوجه چیست؟
- آیا به پولی که برای سفر حج، خرید مسکن و ما یحتاج زندگی پس انداز شده است، خمس تعلق می گیرد؟
- آیا افرادى که از مادر سید هستند نه از پدر، شرعاً می توانند اول نامشان، عنوان و لقب «میرزا» استفاده کنند؟
- اگر به مجتهد یا نمایندۀ وی دسترسی نداریم، خمس را به چه کسی پرداخت کنیم؟
- آیا به مستمری بازنشستگی یا پولی که بعد از پایان بیمه عمر دریافت می گردد، خمس تعلق می گیرد؟
- اگر شخصی یک شیء مورد نیاز خود را خریده است مثلاً کتاب و از آن استفاده نکرد و بعد از چند ماه روز خمس فرا رسید. آیا خمس آن شیء را باید در روز خمس خارج کند یا اینکه باید یک سال تمام شود و اگر در داخل این یک سال آن را نخواند، آن وقت خمس دارد؟
- آیا طلبه ای که کار فرهنگی می کند و دیگر در درس خارج شرکت نمی کند، می تواند شهریه بگیرد؟
- حکم پیداکردن و یا خرید و فروش اشیاء عتیقه و یا گنج در افغانستان چیست؟
- تاکنون خمس مالم را پرداخت نکرده ام. چگونه باید محاسبه کنم؟
- در صورتی شوهر هزینۀ منزل و خوراک را بپردازد اما همۀ هزینه های پوشاک، درمان و زینت های زن را نپردازد و زن هم خود درآمد داشته باشد، آیا خمس به همۀ درآمدهای زن تعلق می گیرد یا فقط به مازاد بر مصرف سالانه در حد شئون؟
- من پنجاه میلیون تومان در بانک برنده شدم و می خواهم با آن مغازه ای را بخرم که 85 میلیون تومان است و چنین با فروشنده توافق کردم که 50 میلیون را بدهم و باقی آن را با اجاره مغازه حساب کنم به این صورت که آن قدر فروشنده اجاره را بگیرد تا 35 میلیون باقیمانده پر شود. به این ترتیب من بعد چند سال صاحب 35 میلیون تومان دیگر می شوم.خمس آن 35 میلیون را چطور باید بدهم؟
- لطفا مسئله شرعی در مورد پیدا کردن گنج و خرید و فروش آن را بفرمایید.
- اگر شوهر در عین توانمندی اهل خمس دادن نباشد، تکلیف همسر او چیست؟ آیا ارتزاق و استفاده از اموال او و نماز خواندن در خانۀ او که از اموال خمس نداده تهیه شده جایز و قبول است؟ آیا زن می تواند در صورت داشتن درآمد خمس تخمینی اموال و آذوقه را حساب و به مرجع خود پرداخت کند تا از اموال حلال استفاده کرده باشد؟
- من مهریه ام را در حسابی جدا گذاشتهام و مقداری از آن را خرج کردهام، میخواهم از حقوقی که گرفتهام آن مقدار را به حسابم برگردانم. آیا در این صورت خمس به آن مقدار تعلق می گیرد؟ یا این مقدار پول جزء مهریهام به حساب می آید و خمس به آن تعلق نمی گیرد؟
- اگر طلبه ای درسش را خوب می خواند اما سال های اول در اثر کم کاری در تجزیه و ترکیب مشکل دارد، آیا آن وجوهاتی که قبلاً گرفته مشکل دارد؟
- آیا پولی را که به نیت دادن مهریۀ همسر جمع می کنیم و سال بر آن می گذرد مشمول خمس می شود؟
- به غیر از منزل که در آن زندگی می کنیم دارای دو قطعه زمین نیز هستیم. آیا پس از فروش باید خمس آن ها را پرداخت کرد یا در حال حاضر هم می توان اقدام کرد؟
- آیا به پولی که به منظور باز کردن حساب (مثلاً قرض الحسنه) به بانک داده می شود، خمس تعلق می گیرد؟
- کسی که هنوز زندگی مستقلی ندارد ولی درآمد دارد، باید خمس بدهد؟
- آیا به آپارتمانی که به ارث رسیده است خمس تعلق می گیرد؟
- کسی که سال خمسی اش فرا رسیده اما مقروض به اشخاص می باشد، آیا خمس به اموالش تعلق می گیرد؟
- بنده خانمی هستم که ماهانه حقوق جدا از همسرم می گیرم اما حقوق خود را برای مخارج منزل و پسرم به صورت خرج می کنم و پس انداز ناچیزی در حدود ماهی 300 هزار تومان دارم. حکم خمس مال بنده چیست؟
- پدرم به هیچ وجه اجازه پرداخت خمس را نمی دهد سال اول پرداخت کردم که در خانه پدرم با من دعوا کرد و ...تا چندین ماه من را تحت فشار قرار داد حالا 3سال است خمس پرداخت نکردم. آیا می توانم نیت کنم که بعد از مستقل شدن خمس پرداخت کنم؟
- آیا خمس را می توان صرف کارآفرینی جوانان کرد؟
- اگر سفیه یا مجنون مالک اموالی باشند، آیا خمس و سایر وجوهات شرعی به آن ها تعلق میگیرد؟ آیا ولی شرعی آن ها باید نسبت به پرداخت خمس آن ها اقدام کند؟
- بنده مقداری طلا در بانک کارگشایی به صورت گرو گذاشته و مبلغ دریافتی را استفاده کرده ام و بعد از یک سال فعلاً پول لازم برای خارج کردن طلاها از گرو بانک را آماده نکرده ام. آیا به این طلاها خمس تعلق می گیرد؟ در ضمن این طلاها جزء زینت آلات این جانب است.
- در چه مواقع خمس را به صورت یک چهارم حساب می کنند؟